Ἐγκύκλιος ἐπὶ τῇ Μεγάλῃ Τεσσαρακοστῇ 2013

Details

By τοῦ Βοστώνης Δημητρίου

Created on Thursday, 28 March 2013 20:18

Αγαπητοί πιστοί,

Νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος, νῦν καιρὸς μετανοίας!

Μ' αυτά τα λόγια από τα απόστοιχα της Κυριακής της Συγχωρήσεως, εγκαινιάζει η Αγία Εκκλησία την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η φράσις είναι παρμένη από τα λόγια του Αποστόλου Παύλου στην προς Κορινθίους Επιστολή του (Κορ. Β', στ':2), τα οποία είναι κι αυτά παρμένα από τον Προφήτη Ησαΐα (Ησ. 49:8). Εν τούτοις ο εκκλησιαστικός ύμνος έχει αντικαταστήσει με τη λέξη «μετάνοια» τη λέξη «σωτηρία» από το αρχικό κείμενο του Απ. Παύλου.

Γιατί, άραγε, χρησιμοποιείται η λέξη «μετάνοια» αντί «σωτηρία»; Γιατί η αλλαγή στο κείμενο της Αγίας Γραφής;

Ο λόγος είναι και απλός και βαθύς. Η μετάνοια είναι ο τρόπος με τον οποίο κάθε Χριστιανός πετυχαίνει την σωτηρία. Ο Σωτήρας μας αρχίζει το κήρυγμα του Ευαγγελίου της σωτηρίας μας κηρύττοντας αυτό ακριβώς, με τα λόγια: «Μετανοεῖτε: Ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.» (Ματθ. δ':17)

Μετάνοια δεν σημαίνει απλά να ζητάμε από τον Θεό να μας συγχωρήσει τις αμαρτίες μας. Αληθινή μετάνοια σημαίνει ολοκληρωτική αλλαγή ζωής. Η ίδια η λέξη κυριολεκτικά σημαίνει «μεταλλαγή του νοός.» Η αλλαγή του νοός μας από την αμαρτία σε νου του Χριστού είναι ανάγκη να γίνει δουλειά ολόκληρης της ζωής μας, αλλά αρχίζει με την αναγνώριση της αμαρτίας και με την ικεσία να συγχωρηθούμε και να απαλλαγούμε από την αμαρτία. Μετά συνεχίζεται με την απόκτηση «καρπών αξίων μετανοίας» (Λουκ. 3:8). Αυτοί οι καρποί είναι η πραγματική έκφρασις του εσωτερικού μας κόσμου. Και ο σπουδαιότερος από αυτούς τους καρπούς είναι η νηστεία. ΄Οχι ότι η αποχή από τις τροφές είναι καθεαυτή ο σκοπός της νηστείας, όπως νομίζουν εσφαλμένως μερικοί. Αλλά το γεγονός ότι στερούμε τον εαυτό μας από σωματική ηδονή για χάρη του Θεού δείχνει την ειλικρινή μας απόφαση ν' αλλάξουμε τρόπο ζωής. Επιπλέον, με την αποκοπή μας από τα υλικά, γινόμαστε ικανοί να καθαρίσουμε «τὰς αἰσθήσεις, καὶ ὀψόμεθα, τῷ ἀπροσίτῳ φωτὶ τῆς ἀναστάσεως» όπως ψάλλουμε στον Πασχαλινό Κανόνα.

Στην ομιλία του επί της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ο Αββάς Δωρόθεος Γάζης παρομοιάζει την Μεγάλη Τεσσαρακοστή με τα δέκατα τα οποία προσέφεραν οι Ισραηλίτες της Π. Διαθήκης στο Θεό. Υπολογίζει την περίοδο της Νηστείας ως ένα δέκατο του έτους και εξηγεί ότι αυτή η περίοδος μας δίνεται για να μετανοήσουμε για όλα τα αμαρτήματα που κάναμε κατά την διάρκεια ολου του χρόνου.

Δεν μπορεί να γνωρίσει κανείς τον Θεό μέχρις ότου γνωρίσει τον εαυτό του. Κανένας δεν μπορεί να γνωρίσει τον εαυτό του χωρίς την μετάνοια. Συνεπώς, κανένας δεν μπορεί να γνωρίσει τον Θεό χωρίς μετάνοια.

Ο αληθινός Χριστιανός δεν είναι αυτός που γνωρίζει περί Θεού, αλλά εκείνος που γνωρίζει τον Θεό.

Αγαπητοί μου, το μήνυμα της μετανοίας είναι σταλμένο για όλους, τόσο για τους λαϊκούς όσο και για τους κληρικούς. Οι κληρικοί μερικές φορές πέφτουν στον πειρασμό να βλέπουν τους εαυτούς τους πάνω από το νόμο. Αλλά όμως εμείς οι κληρικοί θα έπρεπε να θεωρούμε τους εαυτούς μας περισσότερο υπεύθυνους ενώπιον του Θεού από τους λαϊκούς, και, πάνω απ' όλα, ότι έχουμε ανάγκη συνεχούς μετανοίας. Εάν ταπεινώσουμε τον εαυτό μας με την μετάνοια, η χάρις του Θεού θα μας επισκιάσει και θα προχωρήσουμε στο στάδιο φωτίσεως, το οποίο είναι η κατάστασις στην οποία θα πρέπει να βρίσκεται ο κάθε Χριστιανός. Αυτή είναι η ωραία κατάστασις στην οποία έχουμε κληθεί από τον Θεό. Εν τούτοις, όταν διαβάζουμε στα έργα των Αγίων Πατέρων ότι οι σεβάσμιοι ασκητές των παλαιών καιρών θύμωναν με τον εαυτό τους γιατί δεν είχαν καν ακόμη αρχίσει το έργο της μετανοίας, τι θα μπορούσαμε να πούμε εμείς για τόν εαυτό μας; Εμείς έχουμε αρχίσει το έργο της μετανοίας; Αν όχι, τώρα είναι καιρός να βάλουμε αρχή!

Αγαπητοί, όποτε σας μιλούμε προσπαθούμε να σας μεταδώσουμε αυτό το σπουδαίο μήνυμα, δηλαδή το μήνυμα της μετανοίας. Είναι το μήνυμα της ίδιας της σωτηρίας. Σηκώνοντας τον σταυρό της νηστείας φτάνουμε στην Ανάσταση. Δηλαδή, δια της μετανοίας πετυχαίνουμε την σωτηρία.

Ας προσηλώσουμε λοιπόν, κλήρος και λαός, πάνω στον Σταυρό το θέλημά μας, έτσι ώστε να συμφωνεί με το θέλημα του Θεού. Ας προσφέρουμε στον Θεό μια πραγματικά δεχτή θυσία, όχι μόνο απλώς με την αποχή των τροφών του σώματος. Ας νηστέψουμε και με τη γλώσσα μας κι ας μην αργολογούμε. Ας νηστέψουμε με τις σκέψεις μας κι ας μη κρίνουμε ή σκεφτόμαστε κακό για κανέναν. Ας προσφέρουμε ελεημοσύνη στους φτωχούς. Κι ας προσευχόμαστε στον Θεό να μας αξιώσει να γίνουμε μέλη της Επουρανίου Του βασιλείας. Αυτή είναι η νηστεία που είναι δεκτή στα μάτια του Θεού.

Πάνω απ΄όλα κατά το χρονικό αυτό διάστημα, ας κρατήσουμε την ελπίδα της Αναστάσεως μέσα στις καρδιές μας, συλλογιζόμενοι τα θριαμβευτικά λόγια του Σωτήρα μας:

«Νῦν ἀναστήσομαι, λέγει Κύριος· θήσομαι ἐν σωτηρίῳ, παρρησιάσομαι ἐν αὐτῷ!» (Ψαλμ. ια':5)

Διάπυρος εὐχέτης πάντων ὑμῶν πρός Κύριον.

† ο Βοστώνης Δημήτριος